Lastige kwesties aan de kassa

Vrijwel tegelijkertijd met deze nieuwsbrief verschijnt een nieuwe editie van de FHKN-uitgave DNK over winkelveiligheid. En opnieuw sluit het blad goed aan bij de actualiteit. Het thema van dit nummer is omgaan met agressie en geweld door jongeren die alcohol en/of tabak willen kopen, maar dat vanwege hun leeftijd niet mogen. Zojuist werd bekend dat ongeveer de helft van de jongeren die tabak willen kopen, bijna nooit om hun leeftijd wordt gevraagd.

De belangrijkste conclusie in het jongste nummer van DNK is dat met de wettelijke verhoging van de minimumleeftijd voor het kopen van alcohol en tabak naar 18 jaar, en de bijbehorende legitimatieplicht naar 25 jaar, de drempel voor het kassapersoneel voor het vragen naar een legitimatie alleen maar is verhoogd. Jongeren van 16, 17 of 18 jaar vinden het vaak lastig om oudere klanten naar hun legitimatie te vragen. “Mijn hoogste score was een man van 37 die ik om zijn ID heb gevraagd”, zegt een van de geïnterviewden. “Die vond het nog wel grappig dat ik hem zo jong schatte. Vrouwen vinden het vervelender. Die kunnen wat chagrijnig worden als je om hun ID vraagt.”

Het bewijs voor de verhoogde drempel werd aansluitend geleverd door onderzoek van het Trimbos-instituut onder 4400 jongeren op 140 scholen. De helft van hen wordt bijna nooit om de leeftijd gevraagd bij het kopen van sigaretten. Dat was nota bene vorig jaar, toen de minimumleeftijd nog op 16 jaar lag. Maar misschien ligt deze score ook aan de plek waar jongeren meestal hun tabak kopen: in 40 procent van de gevallen bij een benzinestation, waar de medewerkers mogelijk minder kritisch en/of minder goed geïnstrueerd zijn. Minder vaak kopen jongeren hun tabak minder bij een supermarkt (29 procent), een snackbar (23 procent) en een tabakszaak (19 procent).

Verkooppunten die de wet overtreden krijgen eerst een forse boete en kunnen bij herhaling een verkoopverbod en zelfs volledige winkelsluiting opgelegd krijgen.